Định nghĩa EQ là gì?
5 phần của trí thông minh cảm xúc
Khả năng am hiểu bản thân: Kiến thức về các trạng thái bên trong, sở thích, nguồn lực và trực giác của chính mình.
Khả năng kiểm soát bản thân: Khả năng quản lý các trạng thái bên trong, các xung động, và nguồn lực của chính mình.
Động lực: Những xu hướng cảm xúc dẫn dắt hoặc hỗ trợ việc đạt được mục tiêu
Cảm thông: Khả năng am hiểu cảm xúc, nhu cầu và mối quan tâm của người khác
Kỹ năng xã hội: Sự thành thạo trong việc gợi ra những phản ứng mong muốn bên trong người khác.
Tại sao bạn cần quan tâm EQ trong tuyển dụng
Trong phần này, Tìm Việc Nhanh sẽ đưa ra một số lý do khiến bạn phải quan tâm chỉ số EQ nhiều hơn IQ để có thể “thu nạp” những ứng viên chất lượng cho công ty mình. Những người có EQ cao có khả năng tạo động lực:
Những người có EQ cao thường hay tự động viên và khuyến khích bản thân chinh phục những thử thách mới mỗi ngày. Họ không nản chí khi gặp những chuyện không như ý muốn và tự biết thúc đẩy mình mỗi ngày để tạo ra những thành công lớn hơn trong tương lai. Những người có EQ cao thường có tham vọng trong công việc và với những phẩm chất đó họ xứng đáng được thăng tiến.Những người có EQ cao thì không nuôi hận thù:
Những người có trí tuệ cảm xúc cao biết kiểm soát cảm xúc của mình. Họ không để những hận thù cá nhân làm ảnh hưởng đến công việc. Họ chấp nhận bài học trong quá khứ và kiểm soát tốt cảm xúc của mình. Đây là một trong những điều mà nhà tuyển dụng nên quan tâm khi tuyển dụng.Những người có EQ cao có tinh thần trách nhiệm: Những người có EQ cao thường có năng suất làm việc cao: Các nghiên cứu về EQ đã chỉ ra rằng, năng lực cảm xúc quan trọng gấp 2 lần kiến thức chuyên môn. Và các nhà khoa học cũng chỉ ra rằng, sáu năng lực đứng đầu giúp phân biệt những người làm việc hiệu suất cao với những người làm việc bình thường đó là: Trong 6 năng lực này, chỉ có hai năng lực (Khả năng phân tích và tư duy khái niệm) là những năng lực thuộc về trí thông minh thuần túy. Bốn năng lực còn lại là năng lực thuộc về trí thông minh cảm xúc. Người có EQ cao thường hay lạc quan:
Những người sở hữu EQ cao thường không có thói quen than thân trách phận khi rơi vào bất cứ một tình huống khó khăn nào. Thay vào đó, họ dành thời gian để gỡ rối mớ bòng bong đó. Điều này không có nghĩa là họ làm ngơ những điều tiêu cực, chỉ là họ không muốn bản thân lún quá sâu vào nó làm ảnh hưởng đến công việc khác.
5 loại trí tuệ cảm xúc
Self-regulation – Tự điều chỉnh Thường một người ít có sự kiểm soát khi trải nghiệm cảm xúc. Tuy nhiên, có một số người nói rằng một cảm xúc sẽ tồn tại bao lâu bằng cách sử dụng một số kỹ thuật để làm giảm bớt những cảm xúc tiêu cực như giận dữ, lo lắng hoặc trầm cảm. Một vài trong số các kỹ thuật này bao gồm việc tái hiện lại một tình huống theo hướng tích cực hơn, đi bộ trong một quãng đường dài, thiền định hoặc cầu nguyện. Tự điều chỉnh bao gồm:
Tự kiểm soát – Quản lý các xung đột.
Đáng tin cậy – Duy trì tiêu chuẩn trung thực và liêm chính.
Sự thuân thủ – Chịu trách nhiệm về hiệu suất của riêng bạn.
Khả năng thích ứng – Xử lý thay đổi một cách linh hoạt.
Sự đổi mới – Cởi mở với những ý tưởng mới.
Self-awareness – Tự nhận thức
Được định nghĩa là khả năng nhận ra một cảm xúc khi nó xảy đến. Sự phát triển khả năng tự nhận thức đòi hỏi phải điều chỉnh theo cảm xúc thật của bạn. Nếu bạn tự đánh giá cảm xúc của mình, bạn có thể kiểm soát chúng. Các yếu tố chính của sự tự nhận thức là:
Social skills – Kĩ năng xã hội Sự phát triển của các kỹ năng giao tiếp tốt cũng tương đương với mức độ thành công trong cuộc sống và sự nghiệp của bạn. Trong một thế giới kết nối ngày nay, mọi người đều có thể truy cập nhanh chóng đến những kiến thức kĩ thuật. Do đó, những người có kĩ năng tốt thường chiếm vị thế khá quan trọng hơn cả vì bạn phải sở hữu một chỉ số EQ cao để thấu hiểu, cảm thông và đàm phán với người khác trong nền kinh tế toàn cầu. Một số các kĩ năng hữu ích nhất:
Sự ảnh hưởng – Sử dụng chiến thuật thuyết phục hiệu quả.
Kĩ năng giao tiếp – Truyền đạt thông tin rõ ràng.
Khả năng lãnh đạo – Truyền cảm hứng và dẫn dắt đội nhóm.
Quản trị xung đột – Thấu hiểu, đàm phán và giải quyết các bất đồng.
Xây dựng kết nối – Nuôi dưỡng những mối quan hệ.
Hợp tác và cộng tác – Cộng tác với những người khác để hướng tới mục tiêu chung.
Kĩ năng làm việc nhóm – Tạo ra sức mạnh tổng hợp của đội nhóm trong việc theo đuổi các mục tiêu tập thể
Khả năng nhận ra cảm xúc của người khác, đây cũng là một yếu tố khác quan trọng để đạt được thành công trong cuộc sống và sự nghiệp của bạn. Bạn càng khéo léo trong việc nhận ra những cảm xúc đằng sau tín hiệu của người khác, bạn càng có thể kiểm soát tốt hơn các tín hiệu bạn gửi cho họ. Một người thấu cảm với người khác vượt trội tại những điều sau:
Định hướng dịch vụ – Dự đoán, công nhận và đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Phát triển những thứ khác – Nhận thấy những gì người khác cần để tiến bộ và củng cố khả năng của họ.
Tận dụng sự đa dạng – Cơ hội rèn luyện thông qua những người đa dạng.
Nhận thức chính trị – Đọc một dòng cảm xúc của một nhóm và những mối quan hệ quyền lực.
Thấu hiểu người khác – Làm sáng tỏ cảm xúc đằng sau nhu cầu và mong muốn của người khác.
Bạn phải có mục tiêu rõ ràng và thái độ tích cực để thúc đẩy bản thân cho bất kỳ thành tích nào. Mặc dù có thể là người nghiêng về xu hướng tích cực hoặc tiêu cực, bạn có thể nỗ lực và thực hành học cách suy nghĩ tích cực hơn. Hay nói cách khác, bạn có thể điều chỉnh lại những cảm xúc tiêu cực để chúng trở nên tích cực hơn – điều này sẽ giúp bạn đạt được mục tiêu của mình. Động lực được tạo thành từ:
Thúc đẩy thành tích – Không ngừng phấn đấu để cải thiện hoặc đáp ứng tiêu chuẩn xuất sắc.
Cam kết – Phù hợp với các mục tiêu của đội nhóm hoặc tổ chức.
Sáng kiến – Sẵn sàng để hành động khi có cơ hội.
Lạc quan. Theo đuổi mục tiêu một cách bền bỉ, bất chấp trở ngại và thất bại.
EQ là trí tuệ cảm xúc – tất cả những khái niệm là về việc xác định cảm xúc trong chính bản thân chúng ta và những người khác, liên quan đến người khác và sự truyền đạt về cảm xúc của chúng ta (Theo Cherry, 2018). IQ mặt khác, là trí tuệ nhận thức. Đây là khái niệm về trí thông minh mà mọi người quen thuộc nhất và cũng là loại thường được đo lường thông qua các bài kiểm tra và ước tính thông qua những thứ như điểm trung bình.
15 dấu hiệu của người có EQ cao
Bạn nỗ lực để kiểm soát suy nghĩ của minh.
Bạn không kiểm soát được cảm xúc mà bạn trải nghiệm trong một thời điểm nhất định. Nhưng bạn có thể kiểm soát phản ứng của mình trước những cảm xúc đó – bằng cách tập trung vào suy nghĩ của bạn. Bằng cách cố gắng kiểm soát suy nghĩ của bạn, bạn chống lại việc trở thành nô lệ cho cảm xúc của mình, cho phép bản thân sống một cách hài hòa với mục tiêu và giá trị của mình.Bạn biết khi nào thì nên tạm dừng. Bạn nghiền ngẫm về những cảm xúc.
Trí tuệ cảm xúc bắt đầu với những gì được gọi là nhận thức về bản thân và xã hội, khả năng nhận ra cảm xúc (và tác động của chúng) ở cả bản thân và người khác. Nhận thức đó bắt đầu bằng sự phản ánh, bạn đặt những câu hỏi như: Điểm mạnh về mặt cảm xúc của tôi là gì? Điểm yếu của tôi là gì?
Tâm trạng hiện tại của tôi ảnh hưởng đến suy nghĩ và việc đưa ra quyết định của tôi như thế nào? Điều gì sâu xa hơn làm ảnh hưởng đến những gì người khác nói hoặc làm? Những câu hỏi suy ngẫm như thế này mang lại những hiểu biết có giá trị và có thể được xem là điểm mạnh của bạn.
Bạn thể hiện tính xác thực
Tính xác thực không có nghĩa là chia sẻ mọi thứ về bản thân bạn với mọi người và mọi lúc. Thay vì nói những gì bạn nghĩ, đó là những thứ mà bạn nói tuân theo các giá trị và nguyên tắc của bản thân hơn hết thảy. Không phải ai cũng sẽ đánh giá cao việc bạn chia sẻ suy nghĩ và cảm xúc của mình, trừ những người thực sự thân thiết và quan trọng với bạn.Bạn hưởng lợi từ những lời chỉ trích
Không ai thích những phản hồi tiêu cực, nhưng bạn biết rằng những lời chỉ trích là một cơ hội để học hỏi, ngay cả khi nó không được truyền đạt theo cách tốt nhất. Cho dù những lời chỉ trích tiêu cực là vô căn cứ, thông qua đó bạn cũng có thể nhận thấy được lối suy nghĩ của người khác. Điều này khiến bạn tự đặt ra câu hỏi: Làm sao để mình trở nên tốt hơn?Bạn khen ngợi người khác
Mọi người đều khao khát sự công nhận và đánh giá cao. Khi bạn khen ngợi người khác, bạn thỏa mãn sự khao khát đó của họ và xây dựng một hệ thống niềm tin. Điều này bắt đầu khi bạn tập trung vào những điều tốt đẹp ở người khác. Sau đó, bằng cách chia sẻ cụ thể những gì bạn đánh giá cao ở họ, bạn truyền cảm hứng cho họ trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.Bạn đưa ra những lời nhận xét hữu ích
Những phản hồi tiêu cực phần nào làm tổn thương đến cảm nhận của người khác. Nếu bạn nhận ra được điều này và điều chỉnh những lời chỉ trích trở thành những phản hồi mang tính xây dựng, người tiếp nhận thông tin sẽ cảm thấy hữu ích thay vì bị tổn thương.Bạn thể hiện sự đồng cảm đối với người khác
Mọi người thường phá vỡ một thỏa thuận hoặc cam kết khi họ cảm thấy không đáng. Chúng ta thường cho rằng việc bỏ lỡ một buổi hẹn với người bạn thân hoặc thất hứa với con bạn sẽ ít gây tác hại hơn là bỏ qua một kì hạn hợp đồng lớn. Nhưng khi bạn tạo thói quen giữ lời, trong cả những điều lớn và nhỏ, bạn sẽ tạo dựng một hình ảnh bản thân mang giá trị to lớn về tính xác thực và độ tin cậy.Cần có sức mạnh và sự can đảm để có thể nói rằng bạn xin lỗi. Điều này càng chứng tỏ được sự khiêm tốn – một phẩm chất sẽ tự nhiên thu hút người khác đến với bạn. Trí tuệ cảm xúc giúp bạn nhận ra rằng xin lỗi không phải lúc nào cũng có nghĩa là bạn sai. Thay vào đó, bạn trân trọng mối quan hệ đó nhiều hơn là cái tôi của bạn.Bạn biết rõ điểm mạnh và điểm yếu của mình.
Minh chứng rõ nhất của việc tự nhận thức là thành thật với chính mình – biết rõ bản thân bạn xuất sắc và còn cần phải cố gắng ở đâu. Một người thông minh về mặt cảm xúc sẽ học cách xác định thế mạnh/yếu của bản thân và phân tích cách làm việc hiệu quả nhất trong khả năng của họ.Bạn luôn tự động viên mình.
Bạn luôn tham vọng và chăm chỉ như một con ong, ngay cả khi bạn không nhận được những lời tán thưởng. Nếu bạn là người luôn tự khởi động bản thân và có thể tập trung sự chú ý và năng lượng của mình vào việc theo đuổi mục tiêu của mình, đây cũng là dấu hiệu chứng tỏ bạn sở hữu chỉ số EQ cao.Một trong những cách tốt nhất để tác động tích cực đến cảm xúc của người khác là giúp đỡ họ. Hầu hết mọi người không thực sự quan tâm bạn tốt nghiệp từ trường Đại học nào hoặc thậm chí về những thành tích trước đây của bạn. Nhưng những hành động như sẵn sàng hoãn lịch trình của bạn để lắng nghe, giúp đỡ và sát cánh bên họ sẽ tạo dựng niềm tin và truyền cảm hứng cho những người khác làm theo sự dẫn dắt của bạn.Bạn bảo vệ bản thân khỏi sự phá hoại cảm xúc
Bạn nhận ra rằng trí tuệ cảm xúc cũng có một mặt tối – chẳng hạn như khi các cá nhân cố gắng điều khiển cảm xúc của người khác để thỏa mãn nhu cầu cá nhân của họ hoặc vì một lý do ích kỷ nào khác. Và đó là lý do tại sao bạn tiếp tục mài giũa trí tuệ cảm xúc của chính mình – để bảo vệ chính bản thân bạn khỏi những hành động tiêu cực như vậy.
Những cách để cải thiện trí tuệ cảm xúc
Không giống như IQ, mọi người thực sự có thể cải thiện trí tuệ cảm xúc của họ. Trí thông minh cảm xúc có thể rèn luyện được, ngay cả ở người lớn. Cơ sở này dựa trên một nhánh khoa học mới được gọi là tính khả biến thần kinh (Neuroplasticity). Trí tuệ cảm xúc có thể được rèn luyện qua các cách sau:
Rèn luyện sự tập trung để tâm trí được ổn định và sáng suốt.
Thiền chánh niệm (Mindfulness meditation)
Phát huy các kĩ năng lắng nghe người khác
Duy trì năng lượng và thái độ sống tích cực
Rèn luyện khả năng tự nhận thức
Rèn luyện khả năng tiếp nhận những lời phê bình một cách có chọn lọc
Phát huy kĩ năng lãnh đạo
Kiểm soát những cảm xúc tiêu cực
Bổ sung và cải thiện vốn từ vựng trong giao tiếp
Rèn luyện kĩ năng đặt bản thân mình vào vị trí của người khác đối với các tình huống trong giao tiếp
Những nghiên cứu và luận điểm về học thuyết EQ
Trong số những nghiên cứu về trí tuệ cảm xúc, có ba nghiên cứu nhận được nhiều sự chú ý (Sarkis, 2011):
Năm 2010, nhà nghiên cứu Lynda Jiwen Song và các đồng nghiệp đã khám phá cách trí tuệ cảm xúc và trí tuệ nhận thức ảnh hưởng một cách tích cực đến kết quả học tập và mối tương tác xã hội của sinh viên đại học. Họ nhận thấy rằng trong khi IQ là một yếu tố dự báo mạnh mẽ về thành tựu trong học tập, EQ cũng là một nhân tố đóng góp đáng kể. Hơn nữa, EQ là một yếu tố quan trọng trong chất lượng tương tác xã hội với bạn bè, trong khi IQ dường như không đóng nhiều vai trò trong cuộc sống xã hội của một sinh viên đại học.
Năm 2009, Kimmy S. Kee, Peter Salovey và các đồng nghiệp đã hỏi một câu hỏi thú vị về EQ và bệnh tâm thần: Liệu những người bị tâm thần phân liệt có EQ thấp hơn đáng kể so với những người không mắc bệnh? Họ phát hiện ra rằng những người mắc bệnh tâm thần phân liệt thực sự có EQ thấp hơn đáng kể và làm bài kiểm tra kém hơn đáng kể ở ba trong số bốn bài kiểm tra EQ liên quan đến việc xác định, thấu hiểu và quản lý cảm xúc. Hơn nữa, hiệu suất kém trong các bài kiểm tra EQ có liên quan đến các triệu chứng tâm thần phân liệt rõ rệt hơn và chức năng tổng thể thấp hơn.
Cuối cùng, vào năm 2009, nhà nghiên cứu Delphine Nelis và cộng sự đã đặt ra một trong những câu hỏi quan trọng nhất trong tất cả các vấn đề liên quan đến trí tuệ cảm xúc với tựa đề: Tăng trí thông minh cảm xúc: Làm thế nào để việc này được khả thi? Họ đã thiết kế một thí nghiệm trong đó hai nhóm đã được thử nghiệm EQ, một lần vào lúc bắt đầu cuộc thí nghiệm và một lần vào lúc cuối. Nhóm điều trị đã nhận được một khóa đào tạo EI ngắn gọn dựa trên kinh nghiệm (bốn buổi huấn luyện nhóm trong hai giờ rưỡi), trong khi nhóm kiểm soát không được đào tạo như vậy. Vào cuối thí nghiệm, nhóm điều trị cho thấy mức độ tăng chỉ số EQ đáng kể trong khi nhóm kiểm soát không có thay đổi gì mấy.
Ba nghiên cứu này đã trả lời một số câu hỏi lớn và mở ra cơ hội cho nhiều nghiên cứu sáng tạo và quan trọng được thực hiện kể từ đó. Kết quả cho chúng ta thấy rằng trí tuệ cảm xúc thực sự là một yếu tố quan trọng trong mức độ thành công, các mối quan hệ, chất lượng sức khỏe tinh thần của mỗi người và hơn hết là việc chúng ta có thể thực sự cải thiện trí thông minh cảm xúc.
Tại sao trí tuệ cảm xúc EQ lại quan trọng?
Người thông minh nhất chưa hẳn sẽ là người thành công hoặc thỏa mãn nhất trong cuộc sống. Có những người tuy có học vấn cao nhưng không có kĩ năng xã hội và từ đó dẫn đến việc khó đạt được thành tựu trong công việc hoặc các mối quan hệ cá nhân. Tự bản thân chỉ số thông minh IQ của bạn không thể giúp bạn đi đến đỉnh cao của cuộc sống. Cứ cho rằng chỉ số IQ cao sẽ giúp bạn vào được đại học, nhưng chính chỉ số EQ mới giúp bạn quản lý căng thẳng và cảm xúc khi đối mặt với các kì thi cuối kì. IQ và EQ tồn tại song song và hiệu quả nhất khi chúng hỗ trợ lẫn nhau. Trí tuệ cảm xúc ảnh hưởng đến: Sức khỏe tinh thần của bạn
Những cảm xúc và căng thẳng không được kiểm soát cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của bạn, khiến bạn dễ bị lo lắng và trầm cảm. Nếu bạn không thể thấu hiểu, cảm thấy thoải mái hoặc quản lý cảm xúc của mình, bạn cũng sẽ gặp trở ngại để tạo dựng các mối quan hệ vững chắc. Điều này có thể khiến bạn cảm thấy bị cô lập và làm bất kỳ vấn đề sức khỏe tinh thần nào trở nên trầm trọng thêm.Sức khỏe thể chất của bạn
Việc bạn không quản lý được cảm xúc của mình có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Sự căng thẳng không được kiểm soát làm tăng huyết áp, ức chế hệ thống miễn dịch, tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ, góp phần gây vô sinh và đẩy nhanh quá trình lão hóa. Bước đầu tiên để cải thiện trí tuệ cảm xúc là học cách quản lý căng thẳng.Hiệu suất của bạn ở trường học hoặc nơi làm việc
Trí tuệ cảm xúc cao có thể giúp bạn điều hướng sự phức tạp xã hội ở nơi làm việc, dẫn dắt, thúc đẩy người khác và trở nên xuất sắc trong sự nghiệp của bạn. Trên thực tế, khi nói đến việc đánh giá các ứng viên quan trọng, nhiều công ty cũng nhận định trí tuệ cảm xúc quan trọng không kém khả năng chuyên môn và yêu cầu ứng viên thực hiện bài test EQ trước khi tuyển dụng.Trí thông minh xã hội của bạn
Sự hòa hợp với cảm xúc của bạn phục vụ cho mục đích xã hội, kết nối bạn với những người khác và thế giới xung quanh bạn. Trí thông minh xã hội cho phép bạn nhận ra bạn bè từ kẻ thù, đo lường được sự hứng thú của người khác đối với bạn, giảm thiểu căng thẳng, cân bằng hệ thống thần kinh của bạn thông qua giao tiếp xã hội và khiến bạn cảm thấy được yêu thương và hạnh phúc.Bằng cách thấu hiểu cảm xúc của bạn và học cách kiểm soát chúng, bạn có thể bày tỏ tốt hơn cảm giác của bạn và thấu hiểu cảm giác của người khác. Điều này cho phép bạn giao tiếp hiệu quả hơn và tạo dựng các mối quan hệ vững chắc, cả trong công việc và cuộc sống cá nhân.
Các dạng trắc nghiệm EQ
Nhiều mô hình và định nghĩa về chỉ số EQ đã được đưa ra nhưng chỉ có mô hình cảm xúc Năng Lực (ability EI model) và mô hình cảm xúc Đặc Điểm (trait EI model) là được chấp nhận rộng rãi nhất trong những tài liệu khoa học. Vì thế các bài trắc nghiệm EQ cũng chủ yếu dựa trên 2 dạng này.
Mô hình EI Năng Lực thường được đo bằng việc sử dụng tối đa các bài Test EQ về hành vi, trong khi mô hình EI Đặc Điểm thường đánh giá chỉ số EI bằng việc sử dụng các bài Eq test với câu hỏi tự trả lời, do đó có mối liên hệ mật thiết với tính cách của bạn. Ngoài ra, các nhà khoa học cũng thường hay sử dụng bài trắc nghiệm MBTI để kiểm tra tính cách của một người.
Một người sở hữu chỉ số EQ cao là một người luôn biết tự đánh giá bản thân, biết điểm mạnh, điểm yếu của chính mình và của người khác, có khả năng đồng cảm và thấu hiểu cảm xúc người khác. Luôn biết cách giữ được sự bình tĩnh và lạc quan trong cuộc sống ngay cả trong những thử thách khó khan nhất.
Qua đó, ta thấy được rằng, người có chỉ số EQ cao tự nhiên sẽ có đủ mọi tố chất để trở thành người lãnh đạo. Chính vì thế không có gì ngạc nhiên khi ngày nay bài Test EQ – trắc nghiệm EQ được đánh giá quan trọng không kém Test IQ.
Vấn đề là, người ta thường chỉ giỏi một trong hai. Hoặc Test EQ, hoặc Test IQ. Hiếm có người nào cùng lúc giỏi cả hai thứ, tuy nhiên nếu có, bạn sẽ cảm thấy rất thú vị với những gì người đó có thể làm đấy!
Lưu ý: Mặc dù hiện nay không có bài kiểm tra trắc nghiệm EQ nào có thể đo chỉ số EQ chính xác tuyệt đối như IQ, bài Test EQ sau đây sẽ cho các bạn một kết quả kiểm tra EQ gần đúng nhất. Bài test được dịch từ bài EQ Test chuẩn quốc tế được đưa ra bởi Daniel Goleman, tác giả của cuốn sách bán chạy nhất vào năm 1995: Emotional Intelligence.
Cảm ơn bạn đã đọc bài viết của blog nghialagi.org, hy vọng những thông tin giải đáp EQ là gì? Những ý nghĩa của EQ sẽ giúp bạn đọc bổ sung thêm kiến thức hữu ích. Nếu bạn đọc có những đóng góp hay thắc mắc nào liên quan đến định nghĩa EQ là gì?